Janusz Korczak (1878-1942), właśc. Henryk Goldszmit, był lekarzem, pedagogiem i autorem publikacji z zakresu teorii i praktyki wychowania. Był zwolennikiem poszanowania praw dziecka, całkowitego równouprawnienia dzieci i prekursorem wielu działań na ich rzecz. Chciał organizować społeczeństwo dziecięce na zasadach sprawiedliwości, równych praw i obowiązków. Pracował i żył z dziećmi i dla dzieci. Z dziećmi także zginął w obozie zagłady w Treblince.
Po wojnie życie i dzieło Janusza Korczaka nie zostało zapomniane. Wręcz przeciwnie – jego nowatorskie idee i rozwiązania wychowawcze, jego koncepcja praw dziecka na stałe weszły do kanonu kultury Polski i świata. Jako miłośnik dzieci i bardzo mądry pedagog stworzył podwaliny dla mądrego rodzicielstwa.
Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami.
Dzięki zadawaniu pytań dziecko wzbogaca swoją wiedzę, ale też jeszcze bardziej rozbudza swoją ciekawość, dlatego często młody człowiek nie poprzestaje na jednym pytaniu. Zadawanie pytań to przejaw rozwijającego się myślenia dziecka. Dziecko zaczyna rozwiązywać problemy –stawia pytania i weryfikuje otrzymywane odpowiedzi. Aby tej ciekawości nie zahamować, trzeba być uważnym na dziecięce pytania. Nie oznacza to, że na każde musimy udzielać właściwej i wyczerpującej odpowiedzi. Można się przyznać, że nie jesteśmy pewni, że możemy razem spróbować znaleźć rozwiązanie nurtującego dziecko problemu. Warto zadawać również ciekawe, inspirujące pytania dzieciom (nie odpytywać czy zjadło obiad, z kim się bawiło?).
Niekiedy dziecko pyta, ale nie po to, aby usłyszeć prostą odpowiedź. Poprzez swoje pytanie chce dowiedzieć się czegoś więcej, a naszym zadaniem jest doszukać się w jego pytaniu tego „drugiego dna”. Trudnych pytań nie wolno ignorować, a odpowiedź powinna dać dziecku poczucie uzyskania nie tylko informacji, ale i emocjonalnego wsparcia.
Warto, aby rodzic dostarczał dziecku odpowiedzi na stawiane pytania, aby nie ignorował żadnego z nich – jest to istotne zarówno z perspektywy dostarczania rzeczowych odpowiedzi, jak i budowania relacji zaufania i bliskości. Zwiększa tym szansę na to, że w trudnej sytuacji dziecko nie będzie się krępowało zwrócić się o pomoc i wsparcie właśnie do niego.
Tekst opracowany na podstawie artykułu Anny Szczypczyk „Prośby Dziecka – część II”, Bliżej Przedszkola, 2015